Posted in Անգլերեն

28.02.2022 Reading material – Money

28.02.2022 Reading material – Money

Are you good with money? Read the text to find out about British teenagers and their cash! What do you do with money? Do you spend it or save it? Do you keep money in a piggy bank or do you have a bank account? Do you get pocket money from your parents or do you work to earn money?
Pocket money
Most teenagers in Britain receive pocket money from their parents. A report by the Bank of Scotland interviewed over 1,000 young people in Britain and found that 77 per cent get pocket money. They might have to do chores to get their pocket money, helping at home with tasks like cleaning, cooking, washing up, taking out the rubbish and ironing.
Different families give different amounts and the average for eight- to fifteen-year-olds in the UK is about £6 a week. Children in Scotland receive more than the national average and Londoners get the most.
Teenagers, logically, get more money than younger children. Some fifteen- to nineteen-year-olds receive more than £100 a month. The report found that many children save at least a quarter of their weekly pocket money and that more boys than girls save their money.
‘I get £80 a month. I have to buy my own clothes with that too.’
Chris, 17, from London
‘I get £5 a week. I get it on Saturday after I clean my bedroom.’
Charlie, 13, from Edinburgh
Part-time work
A part-time job is an option for teenagers who don’t have pocket money or who want to earn extra money. About 15 per cent of teenagers have a job. Only children over 13 can work but there are some exceptions, for example, for actors. Popular part-time jobs for teens include babysitting, delivering newspapers to houses, shop work and restaurant or café work. There are strict government laws about children working. They can work a maximum of two hours a day on a school day but not during school hours. At weekends and during school holidays, they can work longer
hours. As for wages, the national minimum wage for under-18s is around £4 per hour and it increases every year. The minimum wage is higher if you are older.
‘I babysit for my neighbours. Looking after young children in their home when their parents have gone out for the evening is a popular job for teenagers. You get paid for watching children and television all at the same time!’
Sam, 16, from Chesterfield
‘I work in a greengrocer’s shop on Saturday mornings. I get £5 an hour. Not much but it means I can
buy new clothes or whatever I want.’
Amber 15, from Aberdeen
Read UK: Money – text
Banks
In Britain, some children and teenagers have a bank account. There is no legal age limit at which you can open a bank account but a bank manager can decide whether to allow a child or young person to open an account. Parents can put pocket money directly into their child’s bank account. Some banks have a prepaid bank card designed for young people. Parents can add pocket money to the card then children can use it to pay for things, without carrying money.
‘It’s good for kids to have a bank account so that they can learn about how to save money and how to be responsible for their own money. I’ve had a bank account for ages.’
Jana, 16, from Canterbury
‘I don’t need a bank account – I keep my money in my piggy bank at home. I’m saving up for some new football boots. My dad says that it’s not the safest place to keep money but at least the bank isn’t making a profit from my money!’
Ruth, 13, from Warwick
So, many teenagers are getting experience of working part-time, dealing with banks and deciding whether to save or spend their money. These are all steps towards becoming a financially independent adult and earning and looking after your own money.

Task 1

Match the vocabulary with the correct definition and write a–f next to the numbers 1–6.
1…….. a minimum wage a. the lowest amount of money that a worker is allowed to earn, according to the law
2…….. pocket money b.a small amount of money that children are given by their parents
3…….. part-time c. (about a job) for a short or limited time, not permanent
4…….. a bank account d. a service from a bank where you can leave your money and take it out again when you need it
5…….. chores e. housework tasks
6…….. an exception f. a situation which does not follow the general rule

  1. Check your understanding: true or false
    Circle True or False for these sentences.
  2. The average amount of pocket money for eight- to fifteen-year-olds in the UK
    is about £100 a month. True False
  3. About 15 per cent of British teenagers work to earn money. True False
  4. Young people sometimes look after children to earn money. True False
  5. There isn’t a minimum wage for workers under 18. True False
  6. Some parents pay money directly into their child’s bank account. True False
  7. Some banks have a special bank card for young people. True False
  8. Check your understanding: grouping – Chores or Jobs
    Write the words in the correct group.
    babysitting washing up delivering newspapers ironing
    working in a restaurant cleaning your bedroom shop work taking out the rubbish
    Chores Jobs
  9. Check your understanding: matching
    Match to make correct sentences about the text and write a–h next to the number 1–8.
    1…….. Many children a. save at least a quarter of their pocket money.
    2…….. Some young people help b. with jobs at home to earn their pocket money.
    3…….. Chris c. earns £5 an hour.
    4…….. Sam d. works as a babysitter.
    5…….. Amber e. spends money on clothes.
    6…….. Jana f. has a bank account.
    7…….. Charlie g.gets pocket money on Saturdays.
    8…….. Ruth h. saves money in her piggy bank at home.
    Discussion
    Do you get pocket money from your parents or do you work to earn money?How much do you think teenagers should get for pocket money each week? What do you spend your money on?
Posted in Առանց կարգի

Քիմիա․ Հալոգեններ

Նախագծի անվանումը՝ <<Հալոգեններ>>

Ուղղորդող հարցեր.

*1-Ինչո՞ւ  են 7- րդ  խմբի  գլխավոր  ենթախմբի  տարրերին   անվանում «հալոգեններ»,  բնութագրեք այդ տարրերը 

Նման անվանումը գալիս է այն փաստից, որ հալոգենները մետաղներին միանալիս աղեր են առաջացնում։

*2-Հալոգենները   ինչպիսի՞ միացությունների  ձևով  են տարածված բնության   մեջ, գրեք օրինակներ…

Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգի VII խմբի տարրերը (ֆտոր` F, քլոր` CI, բրոմ` Br, յոդ` I)  անվանվում են հալոգեններ: Հալոգենների խմբին է պատկանում նաև ռադիոակտիվ աստատ` At տարրը, որի քանակը երկրակեղևում անչափ փոքր է: Հալոգենների ատոմներն արտաքին էլեկտրոնային շերտում պարունակում են 7-ական էլեկտրոն: Հալոգենների քիմիական ակտիվությունը բավականին մեծ է, որի պատճառով բնության մեջ ազատ վիճակում չեն հանդիպում:

*3-Ինչո՞ւ են  հալոգենները  համարվում  կենսական  տարրեր, թվարկեք  հալոգենների  միացությունների   դերը  մարդու  օրգանիզմում…

Մարդու օրգանիզմում օրինակ յոդն անհրաժեշտ է հատկապես վահանաձև գեղձի կողմից արտադրվող հորմոնի համար: Բացի այդ մարդու և կենդանիների ստամոքսում արտադրվում է աղաթթու, որը կազմում է ստամոքսահյութի 0,3%-ը և անհրաժեշտ է սննդի նորմալ մարսողության, ինչպես նաև սննդի հետ օրգանիզմում ներթափանցող հիվանդագին մանրէները ոչնչացնելու համար։

*4-Գրեք   հալոգենների   ատոմների  բաղադրությունը   և  կառուցվածքը

Ֆտորի ատոմի կառուցվածքն է (9,10) 9: Քլորի ատոմի կառուցվածքն է (17,18) 17: Բրոմի ատոմի կառուցվածքն է (35,44) 35: Յոդի ատոմի կառուցվածքն է (53,74) 53:

*5-Ինչպիսի՞  վալենտականություն  և   օքսիդացման աստիճան  է  ցուցաբերում  քլորը  միացություններում, գրեք  օրինակներ…

Քլորի վալենտականություն, երբ մեկ է, օքսիդացման աստիճանը +1, −1, 0 է: Երբ վալենտականությունը երեք է, օքսիդացման աստիճանը +3 է: Երբ վալենտականությունը հինգ է, օքսիդացման աստիճանը +5 է, իսկ երբ վալենատականությունը յոթ է, օքսիդացման աստիճանը +7 է:

*6- Թվարկեք   հալոգեն պարզ նյութերի  ֆիզիկաքիմիական  հատկությունները

Հալոգենները գոյություն ունեն երկատոմ մոլեկուլների ձևով, որոնք առաջանում են հալոգենների ատոմների արտաքին էներգիական մակարդակի կենտ էլեկտրոնները զույգվելու հաշվին: Կապը երկու ատոմի միջև կովալենտային ոչ բևեռային է: Հալոգեններն ազատ վիճակում շատ թունավոր են, նույնիսկ յոդը, եթե նրա կոնցենտրացիան օդում մեծ է:

*7-  Որտե՞ղ  են  կիրառում   քլորը   և նրա  միացությունները

Քլորը կարող է բարձր ճնշման, աթերոսկլերոզի, սիրտ-անոթային և այլ հիվանդությունների պատճառ դառնալ։ Այն շատ վատ ազդեցություն է թողնում մազերի և մաշկի վրա, քայքայում է սպիտակուցները։

Քլորը լայնորեն օգտագործվում է արդյունաբերության մեջ։ Այն օգտագործվում է աղաթթվի արդյունաբերական ստացման և այնպիսի նյութերի պատրաստման համար, որոնք օգտագործվում են գործվածքներն սպիտակեցնելու համար։ Խմելու ու կենցաղային նպատակների համար նախատեսված ջուրը մինչև ջրատար խողովակների ցանց մղելը հիվանդաբեր միկրոօրգանիզմներից ախտահանվում է իր մեջ աննշան քանակի քլոր լուծելով՝ քլորելով։

*8-  Որտե՞ղ  են  կիրառում   աղաթթուն  և  նրա  աղերը, ի՞նչ  է  ժավելաջուրը…, ի՞նչ  է   քլորակիրը…

Աղերը կիրառվում են ամենուրեք, ինչպես արտադրությունում, այնպես էլ առօրյա կյանքում:
Ազոտական թթվի աղերը՝ նիտրատները մեծ մասամբ օգտագործում են գյուղանտեսության մեջ:
Նատրիումի քլորիդը (կերակրի աղ) առանձնացնում են գետի և ծովի ջրից, ինչպես նաև ստանում են աղային հանքավայրերից:
Շինարարությունում և բժշկության մեջ լայն տարածում ունի գիպսը, որը ստացվում է կալցիումի դիհիդրոսուլֆատից:

Ժավելաջուրը կիրառվում է թղթի և տեքստիլ արդյունաբերության մեջ։ Հաճախ «ժավելաջուր» է անվանվում նաև նատրիումի հիպոքլորիդը՝ NaClO, որը օժտված է նույն հատկություններով, ավելի էժան և հեշտ եղանակով է ստացվում։

Քլորակիրը կալցիումի հիդրօքսիդի և քլորի փոխազդեցության արդյունք է և բյուրեղաջուր պարունակող բարդ կոմպլեքս է։ Քլորի հոտով, խոնավածուծ, սպիտակ փոշի է։ Պարունակում է 28–38% ակտիվ (քլոր անջատվում է աղաթթու ավելացնելիս)։ 2% խոնավություն պարունակող քլորակիրը տարեկան կորցնում է ակտիվ քլորի 1%-ը, իսկ 10% խոնավություն պարունակողը կորցնում է 10%–ը։

*9- Կարելի՞ է  խմելու   ջուրը   ախտահանել  քլորով, պատասխանը  հիմնավորեք…

Խմելու համար պիտանի ջուրը պետք է պարունակի առավելագույնը 4 միլիգրամ քլոր մեկ լիտր ջրում, սակայն քլորի ճիշտ չափաբաժինը ոչ միշտ է պահպանվում և սովորաբար գերազանցում է թույլատրելի սահմանը: Քլորը կարող է շատ վնասակար լինել առողջության համար:

*10-Աղաթթվի  ո՞ր  աղի  0.9%-֊անոց  ջրային  լուծույթն  է  կոչվում «ֆիզիոլոգիական լուծույթ»:Լաբորատոր  փորձեր՝ <<Աղաթթվի  քիմիական  հատկությունները>>

Նատիրումի քլորիդից կամ կերակրի աղից է ստացվում այդ ֆիզիոլոգիական լուծույթը:

Փորձ  1.   Հայտանյութերի ( մեթիլնարնջագույն, լակմուս, ֆենոլֆտալեին)  գույնի  փոփոխությունը  թթվային  միջավայրում: 

Փորձ  2.   Ցինկի  քլորիդի  ստացումը`տեղակալման  ռեակցիայի   օգնությամբ` ցինկի  և  աղաթթվի  փոխազդեցությամբ: Գրեք  Ձեր  կողմից  իրականացրած  ռեակցիայի  հավասարումը  և  որոշեք.                                     ա) ռեակցիայի  հետևանքով  ստացված  աղի  զանգվածը (գ), բ) անջատված  ջրածնի  ծավալը ( լ, ն.պ. ),եթե  փորձի  համար  վերցրել  եք   m գ  մետաղ:

Փորձ  3.   Իրականացրեք   չեզոքացման  ռեակցիա   նատրիումի  հիդրօքսիդի  և  աղաթթվի  միջև: Գրեք  համապատասխան  ռեակցիայի  հավասարումը և  որոշեք  ռեակցիայի  հետևանքով  ստացված  աղի՝ նատրիումի քլորիդի  զանգվածը (գ), եթե փորձի  համար  օգտագործել  եք  նատրիումի  հիդրօքսիդի  10 գ  10%-անոց լուծույթ:

Փորձ  4.    Իրականացրեք   փոխանակման   ռեակցիա   նատրիումի  հիդրոկարբոնատի(խմելու սոդա)  և  աղաթթվի  միջև: Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի  հավասարումը  և  հաշվեք  ռեակցիան  իրականացնելու  համար  անհրաժեշտ նատրիումի  հիդրոկարբոնատի զանգվածը, որպեսզի  ռեակցիայի  հետևանքով  անջատվի  0,05  մոլ   ածխաթթու  գազ:

Posted in Պատմություն

Հայաստանը՝ Աշխարհակալ տերություն: Տիգրան 2-րդ Մեծ.Տիգրան Մեծի տերությունը.

Առաջադրանք.
1․ Ներկայացրե՛ք Տիգրան Մեծի՝ Ք․ա․ 92-87թթ․ նվաճումների ժամանակագրությունը։

Ք․ ա․ 94 թ․- Տիգրան 2-ըպարտության մատնեց այնտեղ իշխող Արտանես Երվանդունուն և Ծոփքը վերամիավորվեց Մեծ Հայքին։

Ք․ ա․ 93 թ․ հայ պոնտական զորքերը նվաճեցին Կապադովկիան։

Ք․ ա․ 87 թ․ Տիգրան Մեծն արշավեց Պարթևստանի վրա, պարտության մատնեց հակառակորդին, վերադարձրեց հայկական տարածքները և ստացավ <<Արքայից արքա>> տիտղոսը։


2. Համեմատե՛ք հայոց երկու մեծ տիրակալներին՝ Արգիշտի 1-ինին և Տիգրան Մեծին:

Գրեթե Հայկական ամբողջ լեռնաշխարհը միավորելով Վանի թագավորության մեջ՝ Արգիշտի Ա-ն հետևողականորեն վարել է անհնազանդ ցեղային իշխանությունների կենտրոնախույս ձգտումները ճնշելու քաղաքականություն, թուլացրել է նրանց ուժերը, հարկերի ու պարտավորությունների ենթարկել, նրանց տիրույթներում ռազմական հենակետեր ստեղծել, վերաբնակեցրել իր տիրապետության տակ եղած այլ վայրերում (ըստ Խորխորյան տարեգրության, ավելի քան 200 հազար մարդու:

Տիգրան Մեծի օրոք Մեծ Հայքի թագավորությունը հասավ իր հզորության գագաթնակետին։ Պարտության մատնելով Պարթևական թագավորությանը և ստանալով Սելևկյան գահը՝ Հայաստանը կարճ ժամանակով դարձավ Առաջավոր Ասիայի հզորագույն պետությունը. Տիգրան Մեծի տերությունը տարածվում էր Կասպից ծովից մինչև Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռներից մինչև Միջագետքի անապատները։ Տիգրանը, սակայն, կորցրեց իր նվաճումների մեծագույն մասը Պարթևական թագավորության և ուժեղացող Հռոմեական հանրապետության դեմ պայքարում։
3. Նկարագրե՛ք  Տիգրան Մեծի տերության սահմանները

Ք.ա. 95-70 թթ. Տիգրան Մեծը ստեղծեց հզոր մի աշխարհակալություն։ Նրա տերության սահմանները և ազդեցության ոլորտները ձգվում էին Եգիպտոսից ու Միջերկրական ծովից մինրև Հնդկաստան, Կովկասյան լեռներից ու Կասպից ծովից մինչև Պարսից ծոց և Հնդկական օվկիանոս։ Հայոց տերությունը բոլոր ոլորտներով հանդերձ, կազմում էր շուրջ 3 միլիոն քառ. կմ տարածք։ 10 անգամ ավելի մեծ, քան բուն Մեծ Հայքի թագավորությունը։ Հռոմեացի պատմիչների տեղեկություների համաձայն՝ Տիգրան Մեծի բանակի կազմը հասնում էր 300հազար։ Բուն հայկական զորքը կազմում էր 100 հազար։

Ք.ա. 80-ական թթ. Հայաստանի մայրաքաղաք Արտաշատը հայտնվել էր Տիգրան Մեծի աշխարհակալության հյուսիսում։ Մեծ տիրակալը կարող էր նոր մայրաքաղաք հռչակել նվաճված երկրների որևէ խոշոր քաղաք, սակայն դա դեմ էր հայրենապաշտ արքայի սկզբունքներին։ Նա դեռ Ք.ա 95 թ-ին էր մշակել աշխարհակալության հասնելու ծրագիրը՝ որոշելով նաև ապագա մայրաքաղաքի տեղը։ Մայրաքաղաքից բացի՝ Տիգրան Մեծն իր անունով հիմնադրեց ևս վեց բնակավայր 2006 թ. հայ հնագետնները հայտնաբերեցին Արցախի Տիգրանակերտը, որի պեղումները շարունակվում են մինչ օրս։

Posted in Առանց կարգի

21.02.2022 Reading material



Vocabulary

to be enclosed – փակված լինել

deprivation – զրկանք

capture – բռնել, գրավել

split up – բաժանվել

conservation – պահպանում

breeding – բազմացնել

poacher – որսագող

predator – գիշատիչ

outweigh – գերակշռել

Are zoos a good thing?

Zoos are hugely popular attractions for adults and children alike. But are they actually a good thing?

Critics of zoos would argue that animals often suffer physically and mentally by being enclosed. Even the best artificial environments can’t come close to matching the space, diversity, and freedom that animals have in their natural habitats. This deprivation causes many zoo animals to become stressed or mentally ill. Capturing animals in the wild also causes much suffering by splitting up families. Some zoos make animals behave unnaturally: for example, marine parks often force dolphins and whales to perform tricks. These mammals may die decades earlier than their wild relatives, and some even try to commit suicide.

On the other hand, by bringing people and animals together, zoos have the potential to educate the public about conservation issues and inspire people to protect animals and their habitats. Some zoos provide a safe environment for animals which have been mistreated in circuses, or pets which have been abandoned. Zoos also carry out important research into subjects like animal behaviour and how to treat illnesses.

One of the most important modern functions of zoos is supporting international breeding programmes, particularly for endangered species. In the wild, some of the rarest species have difficulty in finding mates and breeding, and they might also be threatened by poachers, loss of their habitat and predators. A good zoo will enable these species to live and breed in a secure environment. In addition, as numbers of some wild species drop, there is an increased danger of populations becoming too genetically similar. Breeding programmes provide a safeguard: zoo-bred animals can be released into the wild to increase genetic diversity.

However, opponents of zoos say that the vast majority of captive breeding programmes do not release animals back into the wild. Surplus animals are sold not only to other zoos but also to circuses or hunting ranches in the US or South Africa, where some people are willing to pay a lot of money for the chance to kill an animal in a fenced enclosure. Often, these animals are familiar with humans and have very little chance of escaping. So, are zoos good for animals or not? Perhaps it all depends on how well individual zoos are managed, and the benefits of zoos can surely outweigh their harmful effects. However, it is understandable that many people believe imprisoning animals for any reason is simply wrong.

Assignment

Translate the text

Կենդանաբանական այգիները մեծ տարածում գտած տեսարժան վայրեր են ինչպես մեծերի, այնպես էլ երեխաների համար, բայց արդյո՞ք դրանք իրականում լավ բան են:

Կենդանաբանական այգիների քննադատները պնդում են, որ կենդանիները հաճախ ֆիզիկապես և հոգեպես տուժում են՝ փակ մնալով: Նույնիսկ լավագույն արհեստական ​​միջավայրերը չեն կարող նման լինել այն տարածությանը, բազմազանությանը և ազատությանը, որը կենդանիներն ունեն իրենց ապրելավայրերում: Այս զրկանքը ստիպում է կենդանաբանական այգու շատ կենդանիների սթրեսի ենթարկվել կամ հոգեկան հիվանդանդություններ ձեռք բերել: Կենդանիներին վայրի բնության մեջ բռնելը նույնպես մեծ տառապանք է պատճառում՝ բաժանելով ընտանիքներին: Որոշ կենդանաբանական այգիներ ստիպում են կենդանիներին անբնական վարք դրսևորել. օրինակ, ծովային այգիները հաճախ ստիպում են դելֆիններին և կետերին հնարքներ կատարել: Այս կաթնասունները կարող են տասնամյակներ շուտ սատկել, քան իրենց վայրի հարազատները, իսկ ոմանք նույնիսկ կարող են փորձել ինքնասպան լինել։

Մյուս կողմից, մարդկանց և կենդանիներին միավորելով՝ կենդանաբանական այգիները ներուժ ունեն հասարակությանը կրթելու պահպանման խնդիրների մասին և ոգեշնչելու մարդկանց՝ պաշտպանելու կենդանիներին և նրանց ապրելավայրերը: Որոշ կենդանաբանական այգիներ ապահով միջավայր են ապահովում կրկեսներում վատ վերաբերմունքի ենթարկված կենդանիների կամ լքված ընտանի կենդանիների համար: Կենդանաբանական այգիները նաև կարևոր հետազոտություններ են անցկացնում այնպիսի թեմաների շուրջ, ինչպիսիք են կենդանիների վարքագիծը և ինչպես բուժել իրենց հիվանդությունները:

Կենդանաբանական այգիների ամենակարևոր ժամանակակից գործառույթներից մեկը միջազգային ցեղատեսակի աջակցությունն է, հատկապես վտանգի մեջ գտնվող կենդանատեսակները։ Բնության մեջ հազվագյուտ տեսակներից ոմանք դժվարանում են զուգընկերներ գտնելու և բազմանալու հարցում, և նրանց կարող են սպառնալ որսագողերը, իրենց բնակավայրի կորուստը և գիշատիչները: Լավ կենդանաբանական այգին հնարավորություն է տալիս այս կենդանատեսակներին ապրել և բազմանալ ապահով միջավայրում: Բացի այդ, քանի որ որոշ վայրի տեսակների թիվը նվազում է, աճում է պոպուլյացիաների գենետիկորեն չափազանց նմանվելու վտանգը: Բուծման ծրագրերը ապահովում են երաշխիք. կենդանաբանական այգում բուծված կենդանիները կարող են բաց թողնվել բնություն՝ գենետիկական բազմազանությունը մեծացնելու համար:

Այնուամենայնիվ, կենդանաբանական այգիների հակառակորդները ասում են, որ գերության մեջ գտնվող բուծման ծրագրերի ճնշող մեծամասնությունը կենդանիներին հետ չի թողնում վայրի բնություն: Ավելորդ կենդանիները վաճառվում են ոչ միայն այլ կենդանաբանական այգիներում, այլ նաև կրկեսներում կամ որսորդական ռանչոներում ԱՄՆ-ում կամ Հարավային Աֆրիկայում, որտեղ որոշ մարդիկ պատրաստ են մեծ գումարներ ծաղսել ցանկապատված պարսպապատ տարածքում կենդանուն սպանելու հնարավորության համար: Հաճախ այս կենդանիները ծանոթ են մարդկանց և շատ փոքր հնարավորություն ունեն փախչելու: Այսպիսով, կենդանաբանական այգիները հարմա՞ր են կենդանիների համար, թե ոչ: Թերևս ամեն ինչ կախված է նրանից, թե որքան լավ են կառավարվումկենդանաբանական այգիները, և կենդանաբանական այգիների օգուտները, անկասկած, կարող են գերազանցել դրանց վնասակար հետևանքները: Այնուամենայնիվ, հասկանալի է, որ շատերի կարծիքով կենդանիներին ցանկացած պատճառով բանտարկելը պարզապես սխալ է:

Task 1

Modern zoos can offer animals a living environment that is as good as their
natural habitats. True False

One of the reasons zoo animals become distressed is because they are
separated from their families. True False

Dolphins and whales usually live longer in zoos than in the wild. True False

People who have visited zoos are more likely to support animal conservation
and protection. True False

Zoos protect animals from being used for scientific research. True False

Endangered animals kept in zoos are less likely to meet a mate and breed. True False

In their natural habitats, animals suffer problems related to human activity. True False

Endangered species often lack genetic diversity in their population. True False

Zoos promote genetic diversity by breeding animals and then releasing them
back into the wild. True False

If zoos have more animals than they can look after, they always give them to

another zoo or release them back into the wild. True False

Animals that have been bred in captivity quickly adapt to life in hunting
ranches. True False

The author thinks that, on balance, zoos are generally a good thing. True False

Task 2 Complete the gaps with the following words.

habitat, suicide, tricks, illnesses

mate, wild, environment, species

Even the best artificial environments cannot come close to an animal’s natural habitat.

Whales and dolphins in zoos are often made to perform tricks.

Distressed and depressed zoo animals sometimes try to commit suicide.

Zoos can provide a safe environment for animals that have been mistreated or abandoned.

Zoos carry out important research into how to treat illnesses.

International breeding programmes are particularly important for endangered species.

In the wild, some of the rarest species have difficulty finding a mate.

One criticism of breeding programmes is that they do not always release animals back into the
wild.

Discussion

Have you ever been to a zoo?

Yes, I have. Quite a lot of times starting from when I was a child, and going to the zoo with my grandparents was an activity I used to do in the summer. Since I was a child, I only went there to meet different animals as I’ve always loved them, but never thought about the wellbeing of the animals that were kept in the zoo and the purpose of zoos.

What do you think about zoos? Are they a good thing, or is it cruel to keep animals in captivity?

I think it greatly depends on how the zoo is operated. Some may view them solely as entertainment, but their big goal is to educate the public about wildlife and what we can do to protect them. In addition, zoos work really hard to save animals that are threatened in the wild. Zoos can take at-risk animals, breed them in captivity, and then reintroduce them back into the wild. Although of course, there are bad things about zoos, such as: lack of sufficient space, unnatural environments, altered behavior, poor living conditions, short lifespan, insufficient knowledge of animals, cruel treatment of the animals by the zookeepers, surplus animals killed and sold off, working with circuses, breeding, and many more. In conclusion, it’s subjective.

Posted in Առանց կարգի

Գրականություն 16.02.2022

1.Կարդա’ Աղասի Այվազյանի » Փառահամար» պատմվածքը։

ա.Գրի’ր հեղինակի ասելիքը։

ես կարծում եմ որ այս պատմվածքի շնորհիվ հեղինակը փորձել է ներկայացնել մարդկանց երկու տեսակ նրանք ովքեր հանձնվում են ու հայտնվում են դիտողի դերում ու նրանք ովքեր չեն հանձնվում գիտակցելով որ անցյալը հնարավոր չէ փոխել, բայց չնայած դրան նրանք ունեն հնարավորություն փոխելու ապագան, նրանք էլ հայտնվում են ձեռնածուի կերպարում։

բ.Ինչո՞ւ է ստեղծագործությունը կոչվում «Փառահամար»: Ցո՛ւյց տուր ստեղծագործության գաղափարի կապը վերնագրի հետ:

Կար մի անմիջական կապ ամեն ինչ թեկուզ հանդիսատեսի ծափահարությունները նրա համար էին քանի որ այդպես էր ընդունված քանի որ ձեռնածուն պիտի որ փառքի արժանանար։

2.Հոդվածն ընթերցիր եւ պատասխանի’ր հետեւյալ հարցերին`

Թումանյան, «Ձևն ու հոգին» (հատված)

ա.Առանձնացրո’ւ հեղինակի ասելիքը եւ գրի’ր, թե ի°նչն է մեր օրերում գերակշռողը` ձեւը, թե° բովանդակությունը։

Կարծում եմ որ որևէ սերնդի և ժամանակաշրջանի հետ կապ չունի այն որ մարդկանց մեծամասնությունը ուշադրություն է դարձնում ձևին այլ ոչ թե բովանդակությանը դա գալիս է նրանից որ քո աչքերի շնորհիվ դու կարող ես մեկին նկատել նույնիսկ հինգ վայրկյանում իսկ մտածել այդ մեկի մասին ու բացահայտել նրա ներաշխարհը կամ էլ գտնել իմաստ ավելի ժամանակատար է այդ իսկ պատճառով էլ մարդիկ պարզապես ծուլանում են տեսնել բովանդակությունը։

Posted in Պատմություն

Հայկազուն Երվանդականների թագավորությունը. Մեծ Հայքի Արտաշեսյան թագավորությունը՝ Արտաշես 1-ին.

Առաջադրանք.
1. Նկարագրե՛ք Երվանդ Սակավակյացի թագավորության սահմանները.

Երվանդ Սակավակյացի թագավորության ժամանակ տարածքը կազմել է նվազագույնը 200 000 քառ. կմ , իսկ առավելագույնը՝ 400 000 քառ. կմ՝ Տիգրան Երվանդյանի օրոք։ Առաջին շրջանում մայրաքաղաքն էր Վանը՝ Վանի թագավորության արքաների նստավայրը։ Մ.թ.ա. 6-րդ դարումՀայաստանը վերածվում է Աքեմենյան պետության մարզի։ Նրա տարածքում առաջանում են երկու սատրապություններ։ Արևմտյան Հայաստանի մայրաքաղաքը շարունակում է մնալ Վանը, իսկ Արևելյան Հայաստանի վարչաքաղաքական կենտրոնն է դառնում Էրեբունին։
2. Ներկայացրե՛ք Արտաշես 1-ինի՝ հայկական հողերի միավորման գործընթացը.

Իր թագավորության հենց սկզբում Արտաշեսն արշավանք է ձեռնարկում դեպի Արևելք և հասնում Կասպից ծովի ափերը: Նա այստեղ Մեծ Հայքին է միացնում Փայտակարանը և մինչև Ուրմիո լճի արևմտյան ափերն ընկած հողերը: Ապա արշավանք է ձեռնարկում դեպի հյուսիս՝ Վիրք, որը զավթել էր հայկական հինավուրց Գուգարք նահանգը: Հայոց զորավար Սմբատ Բագրատունին ջախջախում է վրացական բանակը և վերադարձնում զավթված տարածքները: Վրացական կողմը պարտավորվում է «դրամ հատել Արտաշես արքայի պատկերով» և զորք տրամադրել: Արևմուտքում Արտաշեսը գրավեց և Մեծ Հայքին միացրեց Կարնո երկրամասն ու Դերջան գավառը: Հարավում երկարատև ու արյունահեղ կռիվներից հետո Արտաշեսն ազատագրեց Սելևկյանների կողմից բռնազավթված Տմորիք երկրամասը:Ծոփքի արքա Զարեհի մահից հետո, որն իր հերթին ազատագրել էր հայկական երկրամասերն արևմուտքում, Արտաշեսը փորձեց Ծոփքը նույնպես միացնել Մեծ Հայքին: Այստեղ, սակայն, հանդիպեց Ծոփքի դաշնակից Կապադովկիայի համառ դիմադրությանը, որի հետևանքով անորոշ ժամանակով հետաձգվեց Ծոփքի միացումը:Արտաշեսի ձեռնարկումների շնորհիվ հայկական տարածքների մեծ  մասը միավորվեց մեկ ընդհանուր պետության՝ Մեծ Հայքի թագավորության մեջ:


3. Ի՞նչ բարենորոգումներ է իրականացրել Արտաշես 1-ինը: Որո՞նք էին դրանց նշանակությունը.ա

Արտաշես 1-ինը կատարել էր շատ բարենորոգումներ, դրանցից էին հողային հարաբերությունների կարգավորումը: Խնդիրն այն է, որ մեծապես սրվել էին հարաբերությունները գյուղական համայնքների և մասնավոր հողատերերի միջև:Արտաշես առաջինըն նաև զգալի ջանքեր թափեց ռազմական գործի վերակառուցման ուղղությամբ: Նա ստեղծեց կանոնավոր ու լավ զինված բանակ:

Posted in Առանց կարգի

Գրականություն 14.02.2022

  • 1. Դիտի’ր Հ. Թումանյանին նվիրված ֆիլմը, մի քանի նախադասությամբ բլոգումդ վերլուծի’ր եւ պատրաստվի’ր քննարկման։

Ֆիլմը դիտելով հասկացա թե ինչքան ուժեղ մարդ է Թումանյանը եղել կարողանալով ստեղծագործել, իր ոգու ցավը արտահայտել բառերի միջոցով։Տեսա թե ինչքան բարեհոգի է եղել թումանյանը։Կարծում եմ որ Թումանյանը այն եզակի գրողներից է ով ոչ թե իր ցավը և հույզերը բառերով է նկարագրում այլ քեզ ստիպում է որ իր հետ զգաս ինչն էլ նրան դարձնում է իմ սիրելի գրողներից մեկը։

Posted in Առանց կարգի

Առաջին ուսումնական շրջանի ամփոփում

Իմ մասնագիտական կողմնորոշումը իրավագիտություն է, այդ իսկ պատճառով օտար լեզուների իմացությունը կարևոր է, ես այս կիսամյակ արեցի թարգմանչական նախագծեր և ոչ միայն։Այս ուսումնական շրջանում կատարած նախագծերից ամենա հաջողվածներն են։

Նահապետ Քուչակ հայրեններ

“Մութ համացանց” ․ անհատական նախագիծ

Թարգմանություն

Կոմիտասյան օրեր

Posted in Առանց կարգի

Գրականություն 10.02.2022

 1. Վ․ Տերյանի «Մթնշաղի անուրջներ» շարքից մեկ բանաստեղծություն ընտրի’ր, անգիր սովորի’ր եւ բլոգումդ վերլուծի’ր։

ես ընտրեցի <<ՇԻՐԱԿԻ ԴԱՇՏԵՐԻՑ>> բանաստեղծությունը քանի որ, ըստ ինձ այս բանաստեղծության մեջ ներկայացված է թե ինչ զգացողություն է երբ կարոտում ես և կապված ես լինում ինչ որ մեկի հետ։ Իմ կարծիքով Տեյրանը կարողացել այդ ամենը ներկայացնել շատ գեղեցիկ։

2. Աշխատի’ր ձեւակերպածդ անհատական նախագծի շուրջ։

3.Դիտի՛ր ֆիլմը՝ Վահան Տերյան․ սիրո բանաստեղծ:

Ֆիլմը դիտելուց հետո բլոգումդ պատմի՛ր խոհերիդ, զգացողություններիդ մասին

Posted in Հայոց լեզու

Հայոց լեզու․ 09.02.22





Նախադասության երկրորդական անդամներ։ Գոյականի և բայի լրացումներ։

Գոյականի լրացումներ՝ որոշիչ, հատկացուցիչ, բացահայտիչ։

Որոշիչ (ինչպիսի՞, ո՞ր, որքա՞ն)
1. Սովորաբար լինում է նախադաս, բայց պատահում է նաեւ հետադաս դիրքում։ Սովորաբար դրվում է որոշյալից անմիջապես առաջ կամ հետո։
2. Կարող է արտահայտվել մեկ բառով կամ բառակապակցությամբ։
3․ Կետադրվում է հետադաս ծավալուն որոշիչը․ որոշյալից անջատվում է բութով, մյուս անդամներից՝ ստորակետով։ Որոշիչը ծավալուն է, եթե արտահայտված է բառակապակցությամբ կամ բազմակի է։

Հատկացուցիչ (Ո՞մ, ինչի՞, ինչերի՞)
1․ Դրվում է սեռական հոլովով՝ ցույց է տալիս պատկանելություն, վերաբերում, ծագում։
2․ Սովորաբար դրվում է հատկացյալից առաջ, բայց կարող է պատահել եւ հետադաս դիրքում։
3․ Կետադրվում է միայն այն հատկացուցիչը, որը հեռու է հատկացյալից եւ նրանց արանքում կա գոնե մեկ գոյական․ այդ դեպքում որոշիչի վրա բութ է դրվում։

Առաջադրանք․
1․ Լրացրու բաց թողած տառերը, գտիր ենթականերն ու ստորոգյալները, գոյականական անդամի լրացումները։ Որտեղ հարկավոր է, կետադրիր։

Մի օր դղյակի դուռը բացվեց և այնտեղից դուրս ելավ մի դեռատի պատանի սրարշավ նժույգի վրա ընտիր ասպազենով գոտևորված։ 

Դուռը բացվեց։ Ենթակա – դուռը, ստորոգյալ – բացվեց․ պարզ։ Լրացում – դղյակի, հատկացուցիչ

Ենթակա – պատանի, ստորոգյալ – դուրս ելավ։ Լրացում – դեռատի, որոշիչ

Նրա հետևից երկաթյա նիգերը կնքեցին երկփեղկ դարպասը։

Ենթակա – նրանք, ստորոգյալ – կնկեցին

Պատանին վճիտ հայացքը շուրջը ձգելով խթանեց նժույգը սլացավ երկնահուպ լեռներով անդնդախոր ձորերով ոտք դրեց մարդկային աշխարհը։

Ենթակա – պատանին, ստորոգյալ – խթանեց

Ինչպես մի փետուր նա ընկավ հողմերի ու հեղեղների ամենակուլ բերանը։

Ենթակա – նա, ստորոգյալ – ընկավ։ Լրացում – հողմերի ու հեղեղների, հատկացուցիչ

Հյուրընկալվեց վայելքի տաճարներում խմեց աստղափրփուր գինին վայելեց խրախճանքներ ու խնջույքներ անհագուրդ ըմբոշխնեց գեղեցիկ պարուհիների և ծեքծեքող գեղուհիների սերը։

Ենթակա – նա, ստորոգյալ – հյուրընկալվեց, խմեց, վայելեց։ Լրացում – վայելքի, հատկացուցիչ։ Գեղուհիների – հատկացուցիչ։

Այսպես հոսեց կյանքը ու երբ արծաթազօծվեցին նրա գեղեցիկ գլուխն ու ընչացքը վերադարձավ ու անապաստան ճամփորդի պես բախեց դղյակի դուռը։

Ենթակա – կյանքը, ստորոգյալ – հոսեց։ Ենթակա – գլուխը, ընչացքը, ստորոգյալ – արծաթազօծվեցին։ Լրացում – անապաստան, որոշիչ

Սպասեց սպասեց և բացող չեղավ։ 

Ենթակա – նա, ստորոգյալ – սպասեց։

Բախեց նա վերստին բայց ավաղ հավիտյան փակ էր դղյակի դուռը նրան ոչ ոք չէր սպասում։

Ենթակա – նա, ստորոգյալ – բախեց։ Լրացում – նրան, հատկացուցիչ։


2․ Մուգ գրված բառերը ենթարկիր ձեւաբանական վերլուծության։

Դուռը – հասարակ գոյական, իրանիշ, եզակի թիվ, որոշյալ առում, ուղղական հոլով

Դուրս ելավ –

Պատանի – հասարակ գոյական, անձ ցույց տվող, եզակի թիվ, որոշյալ առում, ուղղական հոլով

Ընտիր – որակական ածական

Գոտևորված – հարակատար դերբայ

Մարդկային – հարաբերական ածական

Մի –

Ծեքծեքող – ենթակայական դերբայ

Այսպես – ցուցական դերանուն

Երբ – ժամանակի շաղկապ

Պես – անիսկական կապ

Վերստին – մակբայ

Ավաղ – հասարակ գոյական, ոչ անձ ցույց տվող, վորացական գոյական, եզակի թիվ

Ոչ ոք – ժխտական դերանուն

Տեքստ

Մի օր դղյակի դուռը բացվեց և այնտեղից դուրս ելավ մի դեռատի պատանի սրարշավ նժույգի վրա ընտիր ասպազենով գոտևորված։ Նրա հետևից երկաթյա նիգերը կնքեցին երկփեղկ դարպասը։ Պատանին վճիտ հայացքը շուրջը ձգելով խթանեց նժույգը սլացավ երկնահուպ լեռներով անդնդախոր ձորերով ոտք դրեց մարդկային աշխարհը։ Ինչպես մի փետուր նա ընկավ հողմերի ու հեղեղների ամենակուլ բերանը։ Հյուրընկալվեց վայելքի տաճարներում խմեց աստղափրփուր գինին վայելեց խրախճանքներ ու խնջույքներ անհագուրդ ըմբոշխնեց գեղեցիկ պարուհիների և ծեքծեքող գեղուհիների սերը։
Այսպես հոսեց կյանքը ու երբ արծաթազօծվեցին նրա գեղեցիկ գլուխն ու ընչացքը վերադարձավ ու անապաստան ճամփորդի պես բախեց դղյակի դուռը։ Սպասեց սպասեց և բացող չեղավ։ Բախեց նա վերստին բայց ավաղ հավիտյան փակ էր դղյակի դուռը նրան ոչ ոք չէր սպասում։